Tragische en heroïsche episodes.
door Helmer Velázquez, el Periódico
28 april 2023
De recente geschiedenis van ons land herbergt verschrikkelijke gebeurtenissen, die deze samenleving in schaamte hult, maar veroorzaakt ook ongeloof en angst in de volgende generaties. Het waren Danteske gebeurtenissen. Een van de meest tragische episodes van die geschiedenis is de meedogenloze en racistische repressie die door het leger (kleine letter) werd ontketend tegen de weerloze bevolking. Het gevolg van die diabolische acties was de holocaust die de bevolking eind 20ste eeuw onderging. Een van de gevolgen van de militaire perversie was de diaspora van de indiaanse bevolking als gevolg van die boosaardige feiten. Grote groepen van de bevolking gingen naar het zuiden van Mexico, Honduras, de Verenigde Staten, Europa en elders. Duizenden werden gedwongen te migreren vanuit hun oorspronkelijke gebieden naar de stad en andere departementen in het land en zo ontstond het fenomeen van de ‘interne ontheemding’.
Over vrouwen met deze geschiedenis gaat het boek van María Adelaide Menting dat onlangs werd gepresenteerd in Guatemala door de uitgever Piedrasanta. Guatemalteekse boerenvrouwen die in een korte periode drie keer gedongen moesten verhuizen, vanuit hun oorspronkelijke gebieden in Huehuetenango, de Zuidkust en het oosten naar de maagdelijke gronden in Petén en Ixcán als onderdeel van de kolonisatiepolitiek van deze gebieden in het noorden van Guatemala. Na de vreugde van de families om uiteindelijk een eigen perceel te hebben om te zaaien en om coöperaties op te kunnen richten kwam de militaire repressie. En die veroorzaakte een volgende migratie en deze keer om hun leven te redden. Het boek bevat getuigenissen van enkele van de heroïsche vrouwen, die –wonderwel- hun leven en dat van hun kinderen wisten te redden onder de meest zware omstandigheden, achtervolgd door militair geweervuur.
De kleine kinderen groeide op in een vreemd en solidair land –Mexico-. En dan opnieuw migreren, deze keer terug naar eigen land terug naar de grond waar ze vandaan gevlucht waren. Door de repressie waren meerdere vrouwen weduwes geworden en vrouwen hadden kinderen die verdwenen waren. Het boek bevat belangrijke gebeurtenissen uit het leven van deze vrouwen. En het gaat verder dan alleen verdriet en heroïek. De vrouwen zien het belang van scholing, van alfabetisatie, collectieve gezondheidszorg, leiderschap, betere zorg voor de kinderen. Daadwerkelijke geschiedenis en Historische Geheugen.
Dank je wel María Adelaide Menting voor deze reconstructie van getuigenissen van deze aan de ene kant donkere tijd, maar tegelijkertijd is er ook de lichte kant van de geschiedenis van deze ontheemde vrouwen.
De titel van het boek van María Adelaide‘, Niet terug naar het verleden’, wint aan kracht en geldigheid omdat het komt op het moment dat de Guatemalteekse samenleving opnieuw te lijden heeft onder een beestachtige autoriteit. Steeds meer ruimtes sluiten zich, José Rubén (hoofdredacteur van de krant el Periódico) in de gevangenis. De samenleving moet de rijen sluiten: Nunca Más – Nooit Meer.
______________________________________________________________________
ElPeriodico, een 27-jarige onderzoeksnieuwszender die bekend staat om zijn berichtgeving over overheidscorruptie, heeft zijn activiteiten op 15 mei moeten staken staken.
“Met diepe droefheid zijn we gedwongen om de dagelijkse editie van elPeriodico stop te zetten“, aldus de bestuurders in een verklaring. “De vervolging is geïntensiveerd, net als de intimidatie van onze adverteerders.” De beslissing kwam nadat de Guatemalteekse autoriteiten de bekroonde oprichter van het nieuwsmedium, Jose Ruben Zamora, in juli vorig jaar hadden gearresteerd op beschuldiging van witwassen en chantage.
